Η εκκλησία ήταν γνωστή ως Μετόχι του Ροδακιού, από το όνομα της γειτονιάς της, αλλά και σαν Μεντελίτισσα, από την παραφθορά του ονόματος Πεντέλη σε Μεντέλη.
Η επωνυμία «Αγία Δύναμις» αναφέρεται στην Παναγία ως προστάτιδα των επιτόκων γυναικών, γι’ αυτό και ο εορτασμός του ναού τελείται στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα του Γενεσίου της Θεοτόκου.
Ωστόσο η ιστορία φανέρωσε και μια άλλη κρυφή, αλληγορική έννοια της επωνυμίας «Αγία Δύναμη»: ο ναΐσκος αυτός αποτέλεσε στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 ουσιαστική Δύναμη για τους Έλληνες αγωνιστές.
Έτσι η επωνυμία του Ναού της Γεννήσεως της Θεοτόκου «Αγία Δύναμις» οφείλεται, κατόπιν ευρείας αποδοχής του λαού:
α) στη Δύναμη του ήρωα Ηρακλή,
β) στη Δύναμη της επιτόκου γυναίκας που παίρνει από την εικόνα της Γεννήσεως της Θεοτόκου, προκειμένου να φέρει στον κόσμο παιδί, μια νέα ζωή,
γ) στα χρόνια της επανάστασης του 1821 στη Δύναμη του Έλληνα αγωνιστή και
δ) σήμερα στα χρόνια της αποδυνάμωσης, της χαλάρωσης, της διάβρωσης, της διάλυσης, της σήψης, της μόλυνσης και της ρύπανσης (οικογενειακής, κοινωνικής, πνευματικής, ηθικής, περιβαλλοντικής, ατμοσφαιρικής) η «Αγία Δύναμη» αποτέλεσαι τη δύναμη της ψυχής, την ενδυνάμωση την πνευματική, την αντίσταση την ηθική του κάθε ευλαβούς ταπεινού προσκυνητή.
Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821, σε ένα σπιτάκι μέσα στο Μετόχι και κοντά στην Αγία Δύναμη, ο γνωστός πυροτεχνίτης Μαστροπαυλής κατασκεύαζε πυρομαχικά για λογαριασμό των Τούρκων που βρίσκονταν οχυρωμένοι στο Κάστρο. Όμως, στα χέρια των Τούρκων έφτανε μόνο ο μικρός αριθμός πολεμοφοδίων που παρασκευάζονταν με βραδύ ρυθμό κατά τη διάρκεια της μέρας.
Το μεγαλύτερο μέρος των πυρομαχικών, τα οποία παρασκευάζονταν με πυρετώδεις ρυθμούς τη νύχτα, παραλάμβανε το πρωί κρυφά, μέσα στο κοφίνι με τα άπλυτα, η κυρά Μανώλαινα Μπινιάρη, η οποία τα μετέφερε ως τον Ιλισό, στην πηγή της Καλλιρρόης. Από εκεί, το μπαρούτι και τα φυσέκια μεταφέρονταν από έμπιστα πρόσωπα στο Μενίδι, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι επαναστάτες για την εξέγερση της 25ης Απριλίου του 1821.
Μέσα στο Μετόχι, στην «κρυψώνα της Πεντέλης», έκρυψαν οι πατέρες κατά την επιδρομή του Ομέρ Βρυώνη στη Στερεά Ελλάδα τα κειμήλια της Μονής. Ιερά σκεύη, άμφια, άγια λείψανα, τα έγγραφα των ιδιοκτησιών της Μονής, Σουλτανικά φιρμάνια και Πατριαρχικά σιγίλια καταστράφηκαν, όταν οι Τούρκοι στρατιώτες, άγνωστο με τίνος υπόδειξη, ανακάλυψαν την κρυψώνα.
Η επαναστατική Δύναμη, όμως που παρείχε το Μετόχι, δεν εξαντλήθηκε εκεί. Διοχετεύτηκε μέσα από πολλούς δρόμους και κάποιοι από αυτούς ήταν μυστικοί.
Κάτω από την Αγία Τράπεζα του ναού, μια σκάλα που κατεβαίνει προς τα κάτω. Σε βάθος 15 μέτρων, υπάρχει ένας μεγάλος υπόγειος χώρος, σαν σπηλιά 100 περίπου τετραγωνικών μέτρων, όπου οι μοναχοί κατασκεύαζαν τα πολεμοφόδια. Το χώρο αυτό, στα χρόνια του Αγώνα, χρησιμοποιούσαν οι καλόγεροι της Μονής, σαν εργαστήριο, όπου κατασκεύαζαν πυρίτιδα, σφαίρες και φυσέκια.